Duy trì Quy tắc một đảng ở Singapore với các Công cụ của Chủ nghĩa độc quyền kỹ thuật số

Singapore đã thực sự là một quốc gia độc đảng, với Đảng Hành động Nhân dân (PAP) đứng đầu, kể từ cuộc bầu cử quốc hội đầu tiên sau độc lập của đất nước vào năm 1968. Tổ chức Freedom House đã liên tục xếp hạng nhà nước-thành phố này là ‘tự do một phần’ kể từ báo cáo tình hình đầu tiên năm 1973. ¹Từ năm 2006 đến năm 2013, Tổ chức Economist’s Intelligence Unit đã mô tả Singapore là một ‘chế độ hỗn hợp’ và sau này gọi đó là một ‘nền dân chủ thiếu sót’ (2014 đến 2021). ² Quyền tự do báo chí bị hạn chế nghiêm trọng, Tổ chức Phóng viên không biên giới (RSF) xếp hạng Singapore, trong Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới năm 2021, là nằm trong số những quốc gia kém nhất thế giới, 160/180. ³

Với sự lan rộng của kết nối internet từ cuối những năm 1990 đến những năm 2010, chính quyền PAP và các cơ quan của nó ngày càng gặp khó khăn trong việc định hình các câu chuyện chính trị khi sức mạnh và ảnh hưởng của các phương tiện truyền thông chính thống ngày càng suy giảm. Do đó, chính phủ đã chuyển trọng tâm sang chống lại các câu chuyện thay thế trực tuyến bằng cách đưa ra các đạo luật để điều chỉnh nội dung trên các kênh trực tuyến; kết quả của điều này là các quyền tự do trên internet và quyền kỹ thuật số càng giảm sút và chủ nghĩa độc tài kỹ thuật số đang ngày một gia tăng trong những năm gần đây. Một thước đo định lượng về sự suy thoái này có thể thấy được trong chỉ số ‘Tự do trên mạng’ của tổ chức Freedom House. Chỉ số này đã xếp hạng Singapore ở vị trí 59/100 vào năm 2016 và 54/100 vào năm 2021. ⁴

Bài viết này xem xét tình trạng hiện tại của ‘chủ nghĩa độc tài kỹ thuật số’ ở Singapore: đó là việc sử dụng luật pháp, sự giám sát của nhà nước và việc ủng hội PAP nhằm thống trị các cuộc thảo luận trong lĩnh vực kỹ thuật số của đất nước và thao túng luồng thông tin đến người dân trong thành phố-quốc gia này . Bài viết này lập luận rằng, trong thời gian ngắn, nhà nước này đã kiểm soát những kẻ thách thức chính trị, tỉ lệ người bị ảnh hưởng bởi các biện pháp khắc nghiệt của PAP đã tăng lên và những người này hình thành cơ sở của những cái có thể tạo nên một sự thay đổi tiềm ẩn nào đó của chế độ vào lúc nào đó trong Tương lai.

Sự phát triển trong chủ nghĩa độc quyền kỹ thuật số

Việc chính quyền PAP ban hành các luật mới điều chỉnh lĩnh vực kỹ thuật số nhằm hạn chế sự bày tỏ trực tuyến, vốn đã phát triển trong thời kỳ bùng nổ chưa từng có của truyền thông xã hội vào cuối những năm 2000 và trong suốt những năm 2010. Giai đoạn này cũng chứng kiến cuộc bầu cử tồi tệ nhất từ trước đến nay của PAP: đó là cuộc tổng tuyển cử năm 2011; ⁵ sau cuộc tổng tuyển cử này, các biện pháp liên quan đến kiểm duyệt và liên quan luồng thông tin đã được tăng cường.

Bảng 1: Luật pháp kỹ thuật số chính ở Singapore

Key Laws	Key Provision
Constitution	Parliament can impose restrictions as it considers necessary or expedient on the freedom of speech and expression for national security, friendly relations with other countries, public order, morality, to protect privileges of Parliament and against contempt of court, defamation or incitement to any offence.
Defamation	Definition: harming, with intention or having reason to believe that it will harm, a reputation of a person. ‘Harming of reputation’ is explained as an act of lowering the moral, intellectual character or merit of one, or causing it to be believed that the body of that person is loathsome or generally disgraceful. Punishment: imprisonment ≤ 2 yrs; fine; or both
IMDA Act	IMDA is given the following functions: promote the information, communications and media industry; regulate the telecommunication systems and services; ensure that the content is not against the public interest, public order or national harmony
Broadcasting Act	Gives power to IMDA to specify conditions for granting licences (Art. 5, 9) and demand any material intended for broadcasting (Art. 16, 17)
POFMA	Fine of ≤ 50,000 SGD (≤ 36,975 USD) for communicating falsehoods or statements that undermine the security of Singapore, diminish public confidence in Government, etc. ‘Directions’ can also be issued by government Ministers: Correction, Stop Communication, Disable Access, etc. Ministers can direct IMDA to order ISPs to disable access should they not comply with Direction notices.

Trung tâm quản lý nội dung kỹ thuật số ở thành phố-nhà nước là Cơ quan Phát triển Truyền thông Infocomm (IMDA), được thành lập sau cuộc bầu cử năm 2015. ⁶ IMDA là kết quả của sự tích lũy các luật và các quy định mới liên quan đến truyền thông và phổ biến thông tin. Vì lý do này, cơ quan này được trao toàn quyền trong việc quy định điều kiện cấp giấy phép phát sóng; ⁷ trong việc thực hiện hành động liên quan đến nội dung hoặc chương trình đang hoặc sẽ được phát sóng (qua internet và phương tiện truyền thông xã hội; ⁸ và trong việc phân xử nội dung nào được coi là mối đe dọa đối với trật tự công cộng, với hòa hợp xã hội và với an ninh quốc gia.

Trước cuộc tổng tuyển cử năm 2020, chính quyền PAP đã ban hành thêm Đạo luật Bảo vệ khỏi những lời nói dối và thao túng trên mạng (POFMA), đạo luật này có trách nhiệm vô hiệu hóa những người chỉ trích và những tiếng nói bất đồng chính kiến dưới chiêu bài quản lý ‘tin tức giả mạo’ trong nước. Bản chất độc đoán của luật pháp nằm trong các hình phạt quá khắc nghiệt đối với việc tung tin giả và tin một nửa sự thật, dù có cố ý hay không. Điều này cung cấp cho chính quyền PAP quyền điều khiển luồng thông tin có lợi cho họ trong việc chống lại các tổ chức phi chính phủ đối lập với họ. ⁹ Các nhân viên của chính quyền này cũng được cung cấp chức năng tư pháp để giải thích tin tức nào là ‘giả mạo’ và tin tức nào gây hiểu lầm. Khả năng kháng cáo lên tòa án đối với các lệnh POFMA phụ thuộc vào việc liệu đơn kháng cáo đã được chính phủ chấp thuận hay chưa.

Một lập luận tương tự rằng sự ổn định và hài hòa phải được duy trì bằng mọi giá, đây là cách biện minh cho sự tồn tại của IMDA và POFMA và cũng là để biện mình cho sự giám sát toàn dân. ¹⁰ Các hệ thống giám sát toàn dân tại Singapore được hỗ trợ bởi quyền lực của cơ quan hành pháp, cơ quan này đánh giá và giải thích hợp pháp các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia và thêm vào đó cơ quan này cũng được hỗ trợ bởi sự thiếu các rào cản pháp lý trong việc hạn chế việc lạm dụng quyền lực này. Việc bỏ qua quyền riêng tư trong hiến pháp, một cách nghiêm khắc nhất, cho phép chính phủ ban hành hoạt động giám sát mà không cần phải xin phép tư pháp trước.

Mặc dù không có hồ sơ chính thức nào về mức độ về quyền giám sát của Singapore, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ lưu ý rằng Singapore có “mạng lưới rộng lớn” với “khả năng rất phức tạp [nhằm]… thực hiện giám sát… những trao đổi trực tuyến vốn vẫn là riêng tư”. ¹¹ Đầu tiên, để hạn chế sự lây lan của COVID-19, chính phủ đã giới thiệu ứng dụng ‘TraceTogether’ để theo dõi các mối liên hệ. Vào tháng 1 năm 2021, có thông báo rằng cơ sở dữ liệu lưu trữ dữ liệu trong ứng dụng có thể  được Lực lượng Cảnh sát Singapore (SPF) truy cập dễ dàng để điều tra tội phạm. ¹² Một dự luật nhằm hạn chế việc sử dụng các khả năng theo dõi như vậy của cảnh sát chỉ được thông qua sau khi nhiều người bày tỏ lo ngại về việc giám sát hàng loạt ở nước này vào năm 2021. ¹³

Việc sử dụng các khả năng giám sát, công cụ hack dữ liệu và phần mềm gián điệp cũng đã được tiết lộ qua một tài liệu bị Edward Snowden tiết lộ, trong đó tuyên bố rằng dữ liệu từ các tuyến cáp internet dưới nước chạy từ Đông Á, qua Singapore, đến châu Âu  có thể bi các cơ quan chức năng ở Singapore truy cập. ¹⁴ Cùng năm đó, IMDA dường như cũng là một khách hàng tích cực của công ty giám sát và hack nổi tiếng của Ý là ‘Hacking Team’. ¹⁵ Đối với lần đệ trình UPR vào năm 2017, Tổ chức nhân quyền Privacy International cũng đã báo cáo về sự hiện diện của ‘PacketShaper’, một hệ thống giám sát và theo dõi nội dung được mã hóa, đang được sử dụng tại quốc gia này vào thời điểm đó. Tổ chức đó cũng lưu ý rằng nhà nước Singapore điều hành máy chủ của  hệ thống phần mềm độc hại có tên ‘Finspy’. ¹⁶ Gần đây hơn, vào tháng 2 năm 2022, Reuters đã công bố một báo cáo rằng ‘QuaDream’, một lập trình viên các công cụ hacking sống tại Israel đang được chính phủ Singapore tuyển dụng. ¹⁷ Đã dấy lên sự chú ý của cả nước khi chủ tịch Đảng Công nhân là Sylvia Lim tuyên bố trong một phiên họp quốc hội vào tháng 2 năm 2022 rằng Apple đã thông báo cho bà rằng iPhone của cô ấy đã bị hack bởi những kẻ tấn công do nhà nước bảo trợ. ¹⁸

Những khả năng này được hỗ trợ bởi cơ sở hạ tầng giám sát vật lý trong cả nước, chẳng hạn Singapore có 90.000 camera CCTV hay là nhiều hơn thế nữa. Việc nhập khẩu máy ảnh nhận dạng khuôn mặt của Trung Quốc, được gắn trong các cột đèn trên khắp thành phố, nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi trong việc  phân tích đám đông để hỗ trợ cho ‘hoạt động chống khủng bố’. ¹⁹ Điều này đặt ra câu hỏi về mức độ mà chính quyền PAP sẵn sàng đầu tư vào cơ sở hạ tầng công nghệ cao để giám sát công dân của mình; và cũng như mức độ mà nó sẽ hợp tác với các quốc gia độc tài khác, chẳng hạn như Trung Quốc, để làm như vậy.

Nhắm mục tiêu vào xã hội dân sự và các bên đối lập

IMDA và hoạt đông kiểm tra thực tế do chính phủ điều hành dưới  chướng POFMA được cho là nhằm vào các nhân vật đối lập và những kẻ chỉ trích. ²⁰ POFMA, kể từ tháng 2 năm 2022, được dung vào 13 dịp khác nhau, được sử dụng để nhắm đến các chính trị gia không thuộc PAP, các nhà hoạt động và những người bảo vệ nhân quyền cũng như các nền tảng tin tức trực tuyến. ²¹ Giai đoạn vận động cho cuộc tổng tuyển cử năm 2020 đã chứng kiến sự gia tăng của việc sử dụng POFMA. ²² Mặc dù POFMA đóng vai trò là một hệ thống hiệu quả trong việc kiểm tra thực tế và cung cấp thông tin nhằm làm rõ những hiểu lầm về các chính sách của chính phủ, nhưng việc đàn áp thông tin và việc sử dụng POFMA để thực hiện hành động chống lại các đối thủ chính trị hoặc những người hành nghề truyền thồng góp phần tạo ra văn hóa tự kiểm duyệt trong số những người chỉ trích hoặc phản đối PAP. ²³

IMDA cũng đã tích cực trong việc tấn công nội dung và những người sáng tạo nội dung mà nó cho là đe dọa đến sự hòa hợp xã hội. Trong một trường hợp, nó đã chặn một trang web lưu trữ những gì mà nó cho là một bài báo không có căn cứ về sự tham gia của Thủ tướng Lý Hiển Long trong Vụ bê bối 1MDB, với lý do nó làm suy yếu lòng tin của công chúng đối với chính phủ Singapore. ²⁴ Vào tháng 7 năm 2019, một video rap phản đối chỉ trích cách đối xử với người thiểu số trong nước đã bị chặn truy cập. ²⁵

IMDA cũng đã sử dụng nhiều luật lệ khác trong kho vũ khí của mình. Ví dụ, Công dân Trực tuyến đã bị IMDA liên tục tấn công. Vào tháng 12 năm 2018, Kênh  này đã được thông báo rằng nó không thể nhận các khoản đóng góp từ “các nguồn địa phương chưa được xác minh” thông qua mô hình đăng ký kênh của mình và hàng năm nó phải báo cáo tài chính của mình cho IMDA vì nó “có thể là một kênh ảnh hưởng nước ngoài”. Năm 2021, IMDA đình chỉ giấy phép hoạt đông của kênh này. ²⁶ Trước đó, IMDA đã đệ trình một báo cáo phỉ báng tội phạm chống lại Terry Xu, biên tập viên của trang web, vì đã đăng một bức thư ngỏ của một độc giả vào tháng 9 năm 2018 tuyên bố rằng có ‘tham nhũng ở cấp cao nhất’ của đảng cầm quyền. ²⁷ Báo cáo này được đưa ra sau khi Xu đã tuân thủ lệnh gỡ xuống của IMDA và xóa bài đăng. Terry Xu và tác giả của bức thư, Daniel De Costa Augustin, sau đó đã bị kết tội phỉ báng vào tháng 11 năm 2021. Trong phiên xét xử, công tố viên khẳng định rằng hành động này được thực hiện với mục đích xấu làm tổn hại danh tiếng của chính phủ. ²⁸

Chính quyền PAP cũng đã yêu cầu Meta (Facebook) cho dữ liệu người dùng, trung bình 1500 yêu cầu mỗi năm trong ba năm qua, cao hơn mức trung bình toàn cầu là 1100 và nhiều hơn tất cả các yêu cầu từ phần còn lại của khu vực Đông Nam Á cộng lại. ²⁹ Mặc dù ở mức độ thấp hơn nhiều so với Facebook, nhưng Twitter, ³⁰ Microsoft, ³¹ và Google ³²cũng thường xuyên được chính phủ Singapore yêu cầu cung cấp thông tin.

Trong khi các công ty này trước đó đã im lặng trước những lời chỉ trích, thì mối quan tâm của họ đã bị thêu dệt trong suốt thời gian vận hành của POFMA. Google tuyên bố rằng luật này sẽ làm tổn hại đến sự đổi mới và sự phát triển của hệ sinh thái thông tin kỹ thuật số của quốc gia. ³³ Tuy nhiên, sau khi bị buộc phải chặn quyền truy cập vào trang Thời báo nhà nước State Times ’Review theo lệnh của POFMA, Facebook đã bày tỏ sự không hài lòng với luật này, tuyên bố rằng các biện pháp này không phù hợp và POFMA đang được sử dụng như một công cụ kiểm duyệt. ³⁴

Mặc dù chính phủ tuyên bố sẽ thúc đẩy những lý tưởng cao đẹp như “sự thật” và “hòa hợp xã hội”, nhưng chính quyền PAP lại nhìn theo hướng khác khi những người ủng hộ chính phủ và những người ủng hộ PAP cố tình truyền bá thông tin sai lệch hoặc sai sót có chủ đích nhằm có lợi cho chính phủ. ‘Các Lữ đoàn Internet (IB)’ là một phần trong chiến lược mạng của chính quyền nhằm đối phó với những nhà phản biện  trực tuyến, họ sử dụng lý do biện minh rằng đảng cần có tiếng nói trong không gian mạng vô chỉnh phủ ³⁵

Vào tháng 6 năm 2020, Facebook đã gỡ bỏ một trang Facebook ủng hộ PAP có tên ‘Bịa đặt về PAP’ (250.000 người theo dõi), vốn được thiết lập để phản ứng với các trang web chống chính phủ. Tuy nhiên, một trang Facebook ‘Bịa đặt về PAP’ khác đã được thành lập và đã thu hút được khoảng 5.500 người theo dõi kể từ đó. Trang này vẫn thường xuyên đăng các video và cập nhật ủng hộ PAP, nhiều nhà phê bình chỉ ra rằng một số nội dung của nó là sai sự thật. ³⁶ Các Vấn đề của (Singapore Matters) là một nền tảng khác ủng hộ các thành viên của chính quyền PAP và xóa bỏ định kiến tiêu cực của phương tiện truyền thông chính thống về các thành viên của xã hội dân sự, phương tiện truyền thông trực tuyến độc lập và các đảng đối lập. Các trang này không bị POFMA chặn vì các tuyên bố sai trái, cũng như chủ sở hữu của các trang này không bị buộc tội quấy rối theo luật thông tin hoặc truyền thông do IMDA quản lý.

Kết luận

POFMA, một luật dưới sự quản lý của IMDA và các luật khác, giúp PAP hạn chế mạng internet và các nền tảng truyền thông xã hội đóng vai trò là nền tảng cho các cau chuyện phản đối. Ngoài ra, các luật và thể chế này ngăn chặn những thách thức đối với định khung tiêu cực của PAP đối với xã hội dân sự, phương tiện truyền thông trực tuyến độc lập và các đảng đối lập. Đồng thời, cả PAP và những người ủng hộ cũng đã sử dụng mạng internet và các nền tảng mạng xã hội để thiết lập các trang web và thiết lập các tài khoản mạng xã hội nhằm gây tổn hại danh tiếng cho các đối thủ chính trị của họ. Tuy nhiên, mối đe dọa đối với sự phát triển dân chủ dưới sự quản lý của PAP đã diễn ra thực sự ở thành phố-nhà nước này, tuy nhiên, số lượng các tác nhân thay thế đã tăng lên trong thập kỷ qua hoặc lâu hơn. Sự quấy nhiễu và sự đàn áp liên tục đối với xã hội dân sự, các phương tiện truyền thông trực tuyến độc lập và các đảng đối lập, đã dẫn đến sự mở rộng và củng cố hơn của nhóm thách thức. Do đó, bất chấp sự gia tăng của chủ nghĩa độc tài kỹ thuật số ở Singapore, các nền tảng của một liên minh thách thức chế độ PAP đã được đặt ra và sẽ phát triển ở Singapore.

James Gomez
James Gomez  là giám đốc khu vực ở trung tâm châu Á

Banner: Singapore, May 2022. A circle of 6 cameras CCTV outside a building in Singapore. Bima Eriarha, Shutterstock