Issue 41 Sept. 2025

Issue 41 Sept. 2025

เหตุบรรจบของความปั่นป่วน: สะท้อนย้อนคิดถึงเหตุการณ์ 15 มกราคม (มาลารี)

ในเดือนพฤษภาคม 1899 การ์ตินี (Kartini, 1879-1904) ซึ่งกำลังเขียนหนังสือในชวาภายใต้อาณานิคมของดัทช์ เธอเขียนข้อความหนึ่งถึงพายุอันทรงพลังของการเปลี่ยนแปลงที่กำลังปกคลุมทั่วทั้งโลกที่เธออาศัยอยู่ว่า “จิตวิญญาณแห่งยุคสมัย ผู้ช่วยเหลือและผู้คุ้มครองของข้าพเจ้า กำลังย่ำฝีเท้าดังกึกก้อง  บรรดาสถาบันเก่าแก่ที่โอหัง แข็งแกร่ง ต่างซวดเซเมื่อเขาเข้ามาใกล้เขตแดนของพวกนั้น ประตูที่ลั่นดาลไว้แน่นหนาเปิดผาง บางบานราวกับเปิดออกด้วยตัวมันเอง บางบานเปิดยากเย็นกว่า แต่ก็เปิดออกจนได้ และยินยอมให้อาคันตุกะไม่ได้รับเชิญก้าวล่วงเข้ามา และไม่ว่าเขาไปถึงตรงไหน เขาก็ทิ้งร่องรอยของตัวเองไว้ที่นั่น” (“Letter to Stella Zeehandelaar”; Kartini, 1912) การ์ตินีอายุยังไม่ถึง 20 ปีบริบูรณ์เมื่อเขียนข้อความนี้  เธออ้าแขนรับความปั่นป่วนของความเปลี่ยนแปลงอย่างไม่มีข้อแม้ มองว่ามันคือจิตวิญญาณที่ช่วยเหลือและคุ้มครอง  ถึงแม้อาจส่งผลกระทบในเชิงทำลายล้าง แต่มันคือความจำเป็นที่จะเอื้ออำนวยให้เธอและเพื่อนร่วมชาติชายหญิงได้ปลดแอกตัวเองจากการกดขี่ของระบอบอาณานิคมและระบบศักดินาที่เป็นผู้สมรู้ร่วมคิด  ข้อความนี้เขียนขึ้นหลังจากการปรากฏของ แถลงการณ์พรรคคอมมิวนิสต์ […]

Issue 41 Sept. 2025

絡み合う騒乱：1月15日（マラリ）事件の再考

1899年5月、オランダ植民地となったジャワで、カルティニ（Kartini /1879-1904)は、彼女の暮らしていた世界を飲み込む猛烈な変化の嵐について、次のような文章を書いた。 「私を助け、庇護するこの時代の精神は、その雷鳴のごとき足音を誇り高く、力強く轟かせた。彼が近づくと、古びた機関は揺さぶられ、強固なバリケードで塞がれた扉が勢いよく開かれた。中には、自ずと開いたような扉もあれば、より多くの困難と共に開かれた扉もあった。だが、それらは確かに開かれ、招かれざる客を迎え入れた。そして、彼のいた場所には痕跡が残った」。(“Letter to Stella Zeehandelaar”; Kartini, 1912） これを書いた当時、若干20歳のカルティニは、自分を助け、庇護する精神として、この激動の変化を全面的に受け入れた。植民地支配による圧政や、封建主義の共犯者から、自分と自国の男女を解放するには、この変化の破壊的影響が必要だったのだ。1848年の『共産党宣言(the Manifesto of the Communist Party)』発表から、わずか51年後にカルティニが行った激動の変化の擬人化は、同書の冒頭の一文に倣ったものだ。 「ヨーロッパには一つの亡霊が取り憑いている。それは共産主義の亡霊だ。この亡霊を祓うため、古いヨーロッパのあらゆる権力が神聖な同盟を結んでいる…」（Marx and Engels, 1847） 独立後、カルティニは、死後に国家の“ibuism”（イブイズム）の象徴となり（Suryakusuma, 1996）、スハルト政権下の新秩序の開始と共に、軍事化された独裁主義の家父長制の礎を強化した。こうして、彼女の若くはつらつとした姿は、物静かな国家（staid）の母という従順な偶像に置き換えられた。ところが、事実はこれと裏腹で、カルティニは結婚に反発し、最終的にこれに応じざるを得なくなり、一人っ子を出産した4日後に25歳で亡くなっている。だが、騒乱について考察する上で、より重要なのは、カルティニの「真の」庇護者とされた植民地官僚が、彼女の思想や文章から強い進歩主義の姿勢を削除した点だ。そして、最終的に、このカルティニの口封じを再び行うことになったのが、新秩序体制の国家だった。 Pramoedya Ananta Toer（プラムディヤ・アナンタ・トゥール）の1962年のPanggil Aku Kartini Saja（“Just Call Me Kartini” /『私をカルティニとだけ呼びなさい』）は、カルティニの左派寄りの進歩主義を浮き彫りにした貴重な作品の一つだ。しかし、彼は13年間恣意的に投獄され、彼の書庫や未完原稿は破却された。さらに、1966年暫定国民協議会（the Provisional People’s General Assembly）令（TAP MPRS […]

Issue 41 Sept. 2025

မငြိမ်မသက်ဖြစ်စဉ်များ၏ မှန်းဆချက် ၁၅ ဇန်နဝါရီ မာလာရီဖြစ်စဉ်အပေါ် အတွေးအခေါ်များ

၁၈၉၉ ခုနှစ် မေလတွင်၊ ဂျာဗားကျွန်းကို ဒတ်ချ်ကိုလိုနီ အုပ်ချုပ်နေချိန်အတွင်း ကာတီနီ (Kartini, ၁၈၇၉–၁၉၀၄) သည် မိမိနေထိုင်သည့် ကမ္ဘာအတွင်း မုန်တိုင်းကဲ့သို့ဖြစ်ပေါ်လာနေသော ပြောင်းလဲမှုကြီး အပေါ် အောက်ပါအတိုင်း ရေးသားခဲ့ပါသည် — “ခေတ်ကြီး၏ ဝိညာဉ်သည်၊ ငါ့အားကူညီသူနှင့် ကာကွယ်သူအဖြစ်၊ မိုးခြိမ်းသကဲ့သို့ ၎င်း၏ခြေလှမ်းများဖြင့် ပြသခဲ့သည်။ ဂုဏ်ယူတတ်သော၊ ခိုင်ခံ့သော၊ သက်တမ်းရှည်သော အင်စတီကျူးရှင်းများသည် သူဝင်ရောက်လာသောအခါ တုန်လှုပ်ကြလေသည်၊ ပိတ်ထားသောတံခါးများ ၄င်းတို့ဘာသာ ၄င်းသော်လည်းကောင်း၊ အခက်အခဲ […]

Issue 41 Sept. 2025

ទេសកាលនៃស្ថានភាពចលាចល៖ ការឆ្លុះបញ្ចាំងទៅលើព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី ១៥ ខែមករា (Malari)

ក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ ១៨៩៩ Kartini (1879-1904) សំណេរក្នុងលំហអាណានិគមនៃកោះជ្វា ដែលស្ថិតក្រោមអាណានិគម ហូឡង់ បានសរសេរអំពីដំណើរឆ្លងកាត់ព្យុះនៃការប្រែប្រួលដ៏ខ្លាំងក្លាដែលកំពុងហ៊ុមព័ទ្ធពិភពលោកដែលនាងបានរស់នៅ៖ “វិញ្ញាណនៃយុគសម័យ ដែលជាអ្នកសង្គ្រោះ និងជាអ្នកការពាររបស់ខ្ញុំ បានបោះជំហានលឺសូរដូចផ្គរលាន់  និង ប្រកបដោយមោទនភាព បានធ្វើឱ្យស្ថាប័នចាស់ៗរង្គោះរង្គើ ខណៈពេលដែលគាត់ដើរទៅជិតដែនដីរបស់ ពួកគេ មាត់ច្រករបាំងដ៏រឹងមាំបានរបើកឡើង មាត់ច្រកមួយចំនួនបានរបើកដោយខ្លួនឯងយ៉ាងងាយ ហើយ មួយចំនួនទៀតបានរបើកទាំងលំបាក ប៉ុន្តែ មាត់ច្រកនៃរបាំងបានរបើកឡើងហើយ ដែលបានអនុញ្ញាតឱ្យ ភ្ញៀវដែលមិនបានអញ្ជើញចូលខាងក្នុង ហើយកន្លែងណាដែលគាត់បានឆ្លងកាត់ គាត់បានបន្សល់ទុកស្នាម ដានជើងរបស់គាត់។” (“លិខិតជូនចំពោះ Stella Zeehandelaar” Kartini, 1912) ពេលដែលនាងសរសេរលិខិតនេះ […]

Issue 41 Sept. 2025

สู้กลับและสะสมกำลัง: บทสะท้อนย้อนคิดว่าด้วยขบวนการแรงงานอินโดนีเซีย

บทความนี้อภิปรายถึงการที่หายนภัย อาทิ โรคระบาดโควิด-19 ถูกใช้เป็นเครื่องมือซ้ำเติมการขูดรีดแรงงานอินโดนีเซีย  ในขณะเดียวกัน ผู้นำสหภาพแรงงานและนักกิจกรรมด้านแรงงานได้สะท้อนย้อนคิดเกี่ยวกับขบวนการแรงงานอินโดนีเซียอย่างไรบ้างเพื่อตอบโต้ต่อปรากฏการณ์ดังกล่าว กฎหมายที่เป็นปฏิปักษ์ต่อประชาชน ขณะที่ข้าพเจ้าเขียนบทความนี้ในช่วงปลายเดือนมีนาคม 2025 เป็นเวลาหลายวันแล้วที่ท้องถนนในหลายเมืองของอินโดนีเซียคับคั่งไปด้วยผู้เดินขบวนประท้วง มีทั้งนักศึกษา แรงงานและประชาชนทั่วไป พวกเขาเรียกร้องให้เพิกถอนกฎหมายกองทัพอินโดนีเซีย (Indonesian Military–TNI) ซึ่งผ่านสภาผู้แทนราษฎรออกมาเมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2025  กฎหมายฉบับใหม่นี้เป็นการแก้ไขกฎหมายฉบับก่อน ประชาชนลงความเห็นว่ามันมีปัญหาเพราะมันขัดต่อหลักการพลเรือนมีอำนาจสูงสุด เนื่องจากมีมาตราที่น่ากังขาเป็นพิเศษหลายมาตราด้วยกัน ซึ่ง “สามารถพร่าเลือนเส้นแบ่งระหว่างอำนาจหน้าที่ของฝ่ายพลเรือนกับฝ่ายกองทัพ” ชวนให้นึกถึงและเป็นไปได้ที่จะกลายเป็นการรื้อฟื้นระบอบอำนาจนิยมยุคระเบียบใหม่กลับมาอีกครั้ง (Paat & Rivana, 2025; Saputra, 2025; Tempo, 2025)  กระบวนการแก้ไขกฎหมายฉบับนี้มีความเร่งรีบลัดขั้นตอนเกินไปด้วย โดยที่ […]

Issue 41 Sept. 2025

抵抗して力を強化する インドネシア労働運動の再考

この記事では、コロナ禍などの危機が、いかにインドネシアの労働者搾取を強化する仕組みとして利用されたか、また、組合指導者や労働運動家が、これらの現象に対する国内の労働運動をどう捉えているかを論じる。 国民に不利な法律  この記事を執筆する2025年3月の末、インドネシアの多くの都市の路上は、何日も、学生や労働者、一般市民からなる大勢の抗議者であふれている。彼らの要求は、2025年3月20日に下院で可決されたインドネシア国軍法（the Indonesian Military (TNI) Law）の撤廃だ。旧法を改正した新法が問題視されるのは、これが文民統制（civilian supremacy）に反するためだ。特に、そのいくつかの条項は、「民政と軍政の境界を曖昧にしかねず」、疑問の余地があり、独裁的な新秩序時代を連想させ、これを復活させる可能性がある（Paat & Rivana, 2025; Saputra, 2025; Tempo, 2025）。また、この法改正のプロセスも性急なもので、「国民の参加、または、有意義な参加の機会がほとんど」与えられなかった（Saputra, 2025）。だが、批評家によると、このような透明性の欠如は、下院での法案の審議と作成には「ありがちな問題」だ（Tempo, 2025）。 実際、これは新型コロナのパンデミック中に、市民に広まった反対も顧みず、2020年10月5日に下院で可決された「雇用創出に関するオムニバス法（Omnibus Law on Job Creation / Undang-Undang Cipta Kerja）」を彷彿とさせる。当然、これも同法の撤回を求める全国的な反対運動を引き起こした（Prasetyo, 2020; Lane, 2020）。この法案が可決される前、市民団体は「全てのインドネシア国民の人権を尊重、支持、保護する観点から」同法案の審議を中断するべきだと主張したが、審議は「秘密裏に」進められた（Panimbang, 2020）。 このオムニバス法の恩恵を受けたのは資本家階級と、その取り巻き連中だけだ。これは労働法や、鉱業規制、環境保護などの分野に関する約79の現行法を改正する法律だ。そして、この法改正の目的は、労働搾取や土地収用などの常套手段を使い、海外から投資を呼び込むことにあった。ここでは、「雇用の創出」という語が使われるが、それが「どのような雇用か」という問いの方が重要なのは言うまでもない。要するに、ここでは「雇用の創出」と言いながら、インドネシア国民、特に労働者の福利と、環境が犠牲になっている。 労働問題だけについても、この法律は「雇用を創出する」どころか、労働のフレキシブル化（labor　flexibilization）を促し、安定した雇用を脅かした。その結果、公共財と公共サービスが民営化され、病気休暇手当や退職手当などの労働者の様々な権利が侵害され、最低賃金や、その他の面にも影響を及ぼす（インフレなどの）いくつかの重要な基準が削除された（see Panimbang, 2020; Izzati, […]

Issue 41 Sept. 2025

တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့် အင်အား တည်ဆောက်ခြင်း — အင်ဒိုနီးရှား အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုကို ပြန်လည်စဉ်းစားခြင်း

ဤဆောင်းပါးသည် ကိုဗစ်-၁၉ ကဲ့သို့သော ဘေးအန္တရာယ်များကို အင်ဒိုနီးရှားအလုပ်သမားများအား ပိုမိုဖိနှိပ်ရန် ယန္တရားတခုအဖြစ် မည်ကဲ့သို့ အသုံးချခဲ့သည်ကို ဆန်းစစ်ထားပြီး၊ ထိုအဖြစ်အပျက်အပေါ် တုံ့ပြန်စဉ်းစားရာတွင် သမဂ္ဂခေါင်းဆောင်များနှင့် အလုပ်သမားလှုပ်ရှားသူများက အင်ဒိုနီးရှား အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုကို မည်သို့ ပြန်လည်ဆန်းစစ်ခဲ့ကြသည်ကို ဆွေးနွေးထားပါသည်။ ပြည်သူကို ဆန့်ကျင်သော ဥပဒေ ဤဆောင်းပါးကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ နောက်ဆုံးပိုင်းတွင် ရေးသားနေချိန်တွင် အင်ဒိုနီးရှားရှိ မြို့ကြီးအများအပြားတွင် ဆန္ဒပြသူများ တက်ကြွလှုပ်ရှားနေဆဲဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းတို့ထဲတွင် ကျောင်းသားများ၊ အလုပ်သမားများနှင့် […]

Issue 41 Sept. 2025

ការវាយបក និងការកសាងកម្លាំង៖ ការឆ្លុះបញ្ចាំងទៅលើចលនាកម្មករឥណ្ឌូណេស៊ី

អត្ថបទនេះធ្វើការពិភាក្សាអំពីរបៀបដែលគ្រោះមហន្តរាយដូចជាជំងឺកូវីដ-១៩ ត្រូវបានយកទៅប្រើប្រាស់ជា យន្តការដើម្បីបង្កើនការកេងប្រវ័ញ្ចលើកម្មករឥណ្ឌូណេស៊ី និងរបៀបដែលមេដឹកនាំសហជីព និងសកម្មជនការងារ បានឆ្លុះបញ្ចាំងទៅលើចលនាកម្មករឥណ្ឌូណេស៊ី ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងបាតុភូតដែលបានកើតឡើង។ ច្បាប់ប្រឆាំងនឹងប្រជាជន ខណៈពេលដែលខ្ញុំកំពុងសរសេរអត្ថបទនេះគឺនៅចុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ ជាច្រើនថ្ងៃកន្លងទៅនេះ នៅតាម ដងផ្លូវជាច្រើនក្នុងទីក្រុងនានានៃប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីពោរពេញទៅដោយបាតុករ ដែលមានទាំងនិស្សិត កម្មករ និង សាធារណជនទូទៅ ធ្វើការទាមទារឱ្យលុបចោលច្បាប់ស្តីពីយោធាឥណ្ឌូណេស៊ី (TNI) ដែលត្រូវបានអនុម័តដោយ រដ្ឋសភាកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥។ ច្បាប់ថ្មីនេះ គឺជាការធ្វើវិសោធនកម្មលើច្បាប់ចាស់ ដែលត្រូវបានគេ មើលឃើញថាមានបញ្ហា ដោយសារច្បាប់ថ្មីនេះផ្ទុយទៅនឹងបរមានុភាពរបស់ប្រជាជនស៊ីវិល ក្នុងនោះមានមាត្រាមួយ ចំនួននៃច្បាប់ថ្មីនេះធ្វើឱ្យមានការសង្ស័យថា “អាចធ្វើឱ្យព្រំដែនរវាងអំណាចស៊ីវិល និងយោធាមានភាពមិនច្បាស់លាស់” ដែលបានធ្វើឱ្យគេនឹកឃើញដល់សម័យកាលនៃរបបសណ្តាប់ធ្នាប់ថ្មីបែបផ្តាច់ការ ហើយច្បាប់នេះអាចនឹងនាំយក របបនេះត្រឡប់មកវិញ […]